این ساختار در چشم ما نیز وجود دارد، در نور زیاد مردمک چشم تنگ و کوچک می‌شود که نور کمتری وارد چشم شود و بالعکس در نور کم مردمک بزرگ و باز می‌شود تا نور بیشتری وارد چشم گردد.

در تمامی‌دوربین‌ها اعم از عکاسی، فیلمبرداری و نظارتی، این موضوع مشترک است. در دوربین‌های عکاسی دوربین در حالت اتوماتیک، خود میزان گشادگی دیافراگم را بر اساس نور محیط تنظیم می‌کند.

البته در حالت تنظیمات دستی، خود کاربر میزان باز بودن این دریچه را تنظیم می‌نماید.

در دوربین‌های مداربسته لنزها از نظر آیریز به ۳ دسته ; تنظیم دستی آیریز (Manual Iris) – تنظیم اتوماتیک آیریز (Auto Iris) و پی آیریز (P-Iris) تقسیم می‌شوند.

در حالت اول که عموما در دوربین‌های محیط داخل استفاده می‌شود، آیریز لنز بصورت دستی و بر اساس نور یکسان محیط تنظیم می‌گردد.

مشکل اساسی این نوع لنز، برداشت تصاویر تقریبا بی استفاده و فاقد کیفیت در شرایط نوری متفاوت است. چرا که در نور کمتر تصویر تیره و در نور زیاد، تصاویر بسیار روشن برداشت خواهند شد.

در انواع اتو آیریز یا «آیریز خودکار» که عموما در دوربین‌های محیط بیرون استفاده می‌شوند، لنز بسته به شرایط و میزان نور محیط، آیریز را تنظیم می‌کند.

اگر چه این نوع لنز بسیار بهتر از نوع قبلی است، اما مشکلی که بوجود می‌آید این است که با تنگ و گشاد شدن آیریز لنز، میدان دید و خصوصا ناحیه فوکوس دوربین تغییر می‌کند.

این موضوع در دوربین‌های مداربسته که دسترسی به جزییات در تمامی‌نقاط تصویر، مهم و گاهی حیاتی است، ضعف بزرگی محسوب می‌گردد.

لازم بذکر است که لنزهای اتو آیریز به ۲ دسته ویدئویی و DC Iris تقسیم می‌شوند. در دی سی آیریز مدار کنترل کننده، بجای لنز داخل دوربین قرار دارد.

برای حل مشکلات این لنزها، کمپانی‌های تولیدکننده اقدام به ساخت لنز P-Iris نمودند.